Beslenme Biyokimyası

"Beslenmenin” bütün canlılar için ilk ve en elzem gereksinim olması yadsınamaz, elzemliğinin en önemli iki nedeni; var olabilmek ve yaşamı devam ettirebilmektir. Bunun açıklaması ise; yeryüzünde canlıların oluşumundan sonra ortamda biriken yiyeceklerin tükenmesinde ortaya çıkan ilk korkunun "açlık korkusu” olmasıdır. Bundan ancak bir milyar yıl sonra da canlılar "ölüm korkusu” ile yüzleşmişlerdir. Beslenmenin önemli tarihinin Sümerlilere ve daha eskilere dayandığı Göbeklitepe kazılarında ortaya çıkmış, "yiyeceklerin ve suyun yaşamamızda en önemli maddeler olduğu” Sümer atasözü ile belirtilmiştir.

   "Beslenme Bilimi” kimyanın Babası sayılan Antoine-Laurent Lavoisier (1743- 1794) tarafından tüketilen yiyecekler ile atılanlar arasındaki ilişkiyi ve metabolizmayı laboratuvarında saptadıktan sonra "Pozitif Bilim” olarak kabul görmüştür. Beslenme;         "Biyokimya” başta olmak üzere "Sanat ve Estetiğin” bile dâhil olduğu birçok bilim dalı ile ilişkilidir. Buna karşın halen genç bilim dalları arasında sayılmasının nedenleri;

• Vitaminlerin 100 yıl önce (1910-1950 Vitamin Çağı) vitaminlerin izole edilmesi,
• Besin ögeleri yetersizliğine bağlı «Beslenme Hastalıklarının» kabul görmesinin geç olması, (skorbit, beriberi, pellagra, raşitizm, kserofitalmi, beslenme anemileri gibi),
• Özellikle 2000 yılından sonra da «kompleks bulaşıcı olmayan kronik has- talıkların» (kalp-damar, diyabet, obezite, kanser gibi) beslenmeyle ilişkisinin kabul görmesi olmuştur.

    Bununla beraber, insan GENOM haritasının çıkartılarak, BESLENMENİN KİŞİYE ÖZEL OLMASININ ispatından sonra önemi ve ilgi alanı artmış "Nutris- yonel Genomiks” çalışmaları ile ileri bir hamle yapmıştır. Bahsedilen bu konuların hepsi hem beslenmenin hem de biyokimyanın kapsamına girmektedir.

   Kitapta, yine 13 Bölüm bulunmaktadır ancak güncel bilgilere dayandırılarak bazı bölümlere eklemeler yapılmıştır.

    "Beslenme Biyokimyası” kitabının altıncı baskısında diğer önsözlerde belirtildiği gibi kitabın ilgi görmesi, ilişkili meslek grupları tarafından hem satın alınması hem de konuyla ilgili bazı mesleklerin benzer kitaplar yayınlamasının yapılan bu çalışma ve çabaların yararlı olduğunu göstermesi açısından memnunluk vericidir.

    Kitabın basılmasını üstlenen Ankara Nobel Kitabevine ve yayına hazırlama düzenlemesini yapan Cenk Akay Bey'e teşekkür ederim.

    Prof. Dr. Meral AKSOY İstanbul, 2020